Co to jest karta graficzna i jakie są rodzaje?

Komputery są codziennością już od wielu lat, jednak dla wielu osób wciąż tajemniczymi pozostają określenia mówiące o znajdujących się w nich podzespołach. Wiedza ta pozwoli zrozumieć, dlaczego tak wiele osób ciągle myśli nad kupowaniem coraz to nowszych modeli procesorów, kart graficznych i innych części. Jednym z najważniejszych sprzętów jest karta graficzna, bez której żaden komputer nie mógłby pracować tak, jak to sobie dziś wyobrażamy. Warto więc wiedzieć, co to jest karta graficzna, jakie są jej rodzaje i za co tak naprawdę odpowiada.

Karta graficzna – co to jest i do czego służy?

Karta graficzna jest niczym innym, jak podzespołem, którego głównym zadaniem jest generowanie (renderowanie) obrazu, a następne jego wyświetlanie na ekranie monitora. To właśnie ona odpowiada za możliwość swobodnej pracy, wypoczynku przy filmie, a nawet czytaniu zabawnych postów na mediach społecznościowych. Im wydajniejsza karta graficzna, tym sprawniej działający komputer, choć to ostatnie jest zależne również w dużej mierze od procesora i pamięci RAM. 

Warto wiedzieć, że w dzisiejszych czasach wybór karty graficznej to przede wszystkim hobby grafików i graczy. To właśnie oni potrzebują jak najwyższych wydajności tego podzespołu, aby móc renderować grafiki, zawierające ogrom szczegółów lub generować wymagającą grafikę w zaawansowanych grach komputerowych. Dla przeciętnego użytkownika komputera, który głównie korzysta z programów biurowych i internetu, często wystarczy mniej zaawansowany model.

Co to jest zintegrowana karta graficzna?

To pytanie zostało postawione już pewnie miliony razy, a odpowiedź wcale nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Są to karty graficzne, które współdzielą procesor i pamięć z innymi podzespołami. Dzięki takiemu rozwiązaniu sprzęt jest sprzedawany za niższą cenę, jednak przekłada się to na niższą wydajność całej maszyny.

Jakie rodzaje kart graficznych wyróżniamy?

• Zintegrowane karty graficzne – jest to rozwiązanie, które jest często odrzucane przez najbardziej wymagających użytkowników. Wykorzystywanie takiego rozwiązania jest całkowicie wystarczające dla przeciętnej osoby, która korzysta z komputera w ramach przeglądania internetu i oglądania filmów. Taka karta wbudowana jest już w płytę główną podczas produkcji gotowego sprzętu, co sprawia, że zmniejszony zostaje koszt całego komputera. Dzieje się tak, ponieważ nie trzeba już dokupować osobnej, dedykowanej karty graficznej. Warto wiedzieć, że dzisiejsze modele zintegrowane są coraz szybsze i dorównują już wydajnością starszym kartom dedykowanym.
• Dedykowane karty graficzne – temat tego rodzaju kart nie schodzi z ust graczy i grafików komputerowych, bo to właśnie dzięki nim mogą oni cieszyć się dużą wydajnością i realistycznymi animacjami. Ich moc obliczeniowa bije na głowę karty zintegrowane i pozwalają na uruchomienie wymagających gier, co jednak łączy się też z wyższą ceną. Najczęściej instaluje się je przez złącze PCI-E znajdujące się na płycie głównej.

Znając już rodzaje kart graficznych, można bliżej przyjrzeć się ich podzespołom, w tym pamięci VRAM.

Czym jest pamięć VRAM?

Pamięć ta jest pamięcią wideo, która odpowiada za przechowywanie aktualnych danych obrazu, do którego komputer musi mieć szybki dostęp. Jak się można domyślić, im więcej takiej pamięci, tym takich elementów obrazu możliwe jest do przechowania w tym samym czasie.

Podstawowe modele laptopów do przeglądania Internetu czy oglądania filmów nie wymaga dużej ilości pamięci VRAM. Obsługa średniozaawansowanych gier i ich wysokich ustawianiach lub praca na wysokich rozdzielczościach graficznych wymaga już większego wolumenu, a do obsługi standardu FullHD zalecaną wartością jest co najmniej 4 GB. Bardziej zaawansowani użytkownicy powinni jednak zwrócić uwagę na jej ilość i zdecydowanie stawiać na wolumeny większe niż 8 GB.

Typ pamięci karty graficznej

Ilość pamięci nie jest najważniejsza i warto swoją uwagę zwrócić na typ pamięci. Jednym z najpowszechniejszych i wydajnym standardem są karty graficzne, wyposażone w typ pamięci GDDR6. Ten standard gwarantuje szybką pracę, dzięki wysokiej przepustowości oraz wysokim transferze danych.

Taktowanie samej pamięci to również ważny element, na który należy zwrócić swoją uwagę. Im więcej MHz karta graficzna posiada, tym pamięć będzie szybsza.

Do czego służy szyna danych kart graficznych?

Kolejnym, ważnym aspektem jest szyna danych. Jest ona odpowiedzialna za transmisję danych pomiędzy procesorem graficznym (GPU) a pamięcią VRAM. Wydajność takiej szyny mierzy się w ilościach bitów przesłanych podczas jednego cyklu zegara. Im szersza szyna danych, tym komunikacja pomiędzy tymi dwa obszarami jest szybsza, co przekłada się wydajność karty graficznej. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wybór szerszej szyny nie powinien odbywać się kosztem ilości pamięci VRAM.

Jak ważne jest chłodzenie karty graficznej?

Chłodzenie karty jest ważnym elementem w karcie graficznej. Podczas pracy karty graficznej, zwłaszcza pod obciążeniem, produkowane jest ciepło na skutek pracy urządzenia. W przypadku, gdy chłodzenie nie nadąża z odprowadzaniem ciepła, a temperatura urządzenia przekracza dozwolone normy, wydajność karty graficznej spada w celu zmniejszenia temperatury.

W zdecydowanej większości przypadków producent zintegrował chłodzenie dopasowane do wydajności karty graficznej. Wyróżniamy kilka typów chłodzenia kart graficznych:

• Chłodzenie powietrzem – najczęściej spotykany system chłodzenia karty graficznej. Proces ten odbywa się za pomocą wentylatorów, które działają przez cały czas od momentu uruchomienia sprzętu do jego zatrzymania, zwiększają prędkość obrotów do aktualnej temperatury.
• Chłodzenie półpasywne – system ten niewiele różni się od chłodzenia powietrzem, jednak z tą różnicą, że wentylatory uruchamiają się dopiero wtedy, kiedy przekroczy odpowiednią temperaturę.
• Chłodzenie pasywne – proces ten odbywa się za pomocą radiatorów o specjalnej budowie, stworzonych z materiałów o właściwościach termoprzewodzących. Stosowane w kartach graficznych o niższej wydajności.
• Chłodzenie wodne – to chłodzenie karty graficznej za pomocą wody. Jest to najbardziej wydajna metoda, a jednocześnie jedna z najcichszych, stosowana w najbardziej wymagających układach. Jest też najdroższa.

Podsumowanie – co to jest karta graficzna?

Karta graficzna to serce komputera, które odpowiedzialne jest za wyświetlanie grafiki. Jej dobór jest ważnym elementem w życiu każdego gracza lub grafika, a osoby, które korzystają z komputera tylko w celu przeglądania Internetu lub oglądania filmów, nie muszą za bardzo przejmować się wyborem odpowiedniej karty graficznej.